Üç Hal Yasası (Law of three stages)

     Bilindiği üzere sosyoloji bilimi akademik bir disiplin olarak Auguste Comte tarafından ortaya atılmıştır. Auguste Comte başlangıçta "Sosyal Fizik" olarak sosyoloji bilimini gündeme getirmiştir.  A. Comte denildiğinde akla ilk gelen şeylerden birisi "Üç hal yasası"dır. 

     A. Comte, sosyoloji kavramını temelde "Toplumsal Statik" ve "Toplumsal Dinamik" olarak ikiye ayırmıştır. Toplumsal statik, (statik sosyoloji) belirli bir toplumdaki düzeni  inceler. Bu bağlamda Comte statik sosyoloji için "düzen kuramı" ifadesini kullanır. Diğer yandan Toplumsal Dinamik, (dinamik sosyoloji) toplumdaki ilerlemeleri inceler. Bu bağlamda Comte dinamik sosyoloji için "ilerleme kuralı" ifadesini kullanır. 

      A. Comte toplumların gelişmesini ve ilerlemesini yani evrimini yöneten yasayı üç hal yasası olarak tanımlıyor. A. Comte'a göre "toplumlarda insan düşüncesi üç halden geçer. Bu üç hal sırasıyla şunlardır;
  1. Teolojik Hal ( Theological Stage)
  2. Metafizik Hal ( Metaphysical Stage)
  3. Pozitif Hal ( Positivity Stage ) 
     Comte'a göre birinci halde (Teolojik Hal (Theological Stage)) insan düşüncesi, yaşantısındaki her şeyi din adamlarının, üstün yetenekli kişilerin, Tanrıların işi ve eylemi olarak açıklar. Bir diğer ifade ile bu halde insanlar olayların nedenlerini doğaüstü varlıklarda görür.
   İkinci halde (Metafizik Hal ( Metaphysical Stage)) insan düşüncesi, yaşantısındaki tüm olayların soyut bir takım güçlerin etkisiyle olduğuna inanır ve bu soyut güçlere göre açıklama yapmaya çalışır. (örneğin tam özgürlük ve doğa gibi kavramlar)
     Üçüncü halde (Pozitif Hal ( Positivity Stage )) insan düşüncesi, yaşantısındaki olayların ve gerçeğin nedenlerini aramayı bir kenara bırakır. Burada gerçeği öğrenmek yerini olaylardan bilgiler edinmeye bırakır. Yani insan kendi gördüğü hakkında bilgi edinmek yolunu seçer. Bilgi edinmeyi de gözlem ve muhakeme yetisini kullanarak gerçekleştirir. 
Fotoğraf: Auguste Comte

Kaynaklar: 
1- Sosyoloji El Kitabı- Doğan Ergün
2-Sosyolojide Temel Fikirler- Martin Slattery
3- Sosyoloji- Anthony Giddens 

Yorumlar